Recensies - Schemer Anjet Daanje
grip hebben gekregen op wat zich heeft voltrokken. Maar in het achterhoofd blijft het zeuren: dit is maar een verhaal, fictie. Begrijp ik nu echt meer? Die vraag stelde ik mezelf na het zien van Schemer, de film over een groepje scholieren dat op een dag een meisje uit hun vriendenclubje vermoordt. [...] Deze Jessie is soms wat dominant, wat haar vriendinnen niet leuk vinden, en bovendien aantrekkelijk, wat de jongens-met-vriendinnetje van slag brengt. Alledaagse irritaties, die daarmee ook begrijpelijk en invoelbaar zijn. Dan komt het moment van transitie. Op de kermis beginnen de vrienden met het idee te spelen om Jessie te vermoorden. En in plaats van dat idee maar snel weer te laten vallen, gaan ze voorbereidingen treffen. Die voorbereidingen, en de moord zelf, wikkelt de film heel geloofwaardig af. Als je eenmaal de stap hebt gezet van verbeelding naar de Daad, zal het ongeveer zo kunnen gaan. Maar dat is het mysterie niet. Wat verklaring behoeft is die stap, die transitie van fantasie naar handeling. En Schemer verklaart die stap niet – de film laat hem slechts zien.
Dat is geen diskwalificatie van Schemer. Misschien is het gewoon onmogelijk om het gruwelijke te begrijpen. Misschien is het onvermogen om een daad na te voelen precies wat zo'n daad gruwelijk maakt. Dat lijkt tenminste het standpunt van Philip Gourevitch, de journalist die zo hartverscheurend over de massamoorden in Rwanda schreef: ‘Plotseling werden we overvallen door iets wat we ons alleen maar hadden kunnen verbeelden - en we konden het ons nog steeds alleen maar verbeelden. Dat fascineert me het meest in ons bestaan: die eigenaardige noodzakelijkheid om te verbeelden wat in feite reëel is.’
———
Bernhard Karl, Programmeur van internationale films op Filmfest München

A breathtaking work of Hanro Smitsman, a wonderful silent journey into the dark, and a slight exercise into the human soul, extremely well played by a great young cast.
V-223 V-224