|
Dietske Geerlings, 20 augustus 2020
Op zoek naar wat verloren is
Bespreking van De herinnerde soldaat van Anjet Daanje in het licht van A la recherche du temps perdu van Marcel Proust
Een aantal weken terug heb ik mijzelf de tijd en rust gegund om te beginnen aan het omvangrijke A la recherche du temps perdu van Marcel Proust, in vertaling. Ik lees elke dag ongeveer vijftig bladzijdes, zodat er daarnaast nog ruimte is voor wat anders. En waar veel mensen bang voor zijn als ze boeken naast elkaar lezen, gebeurt bij mij ook: de boeken gaan een wonderlijke verbinding met elkaar aan. In plaats van mij ertegen te verzetten, onderga ik deze synthese en probeer haar te vangen in een aantal essays. [...] Zonder nu alle boeken die ik naast Proust oppak, te willen koppelen aan deze grote modernist, kan ik de verleiding niet weerstaan hier De herinnerde soldaat van Anjet Daanje, een |
|
|
prachtig relaas over een getraumatiseerde soldaat uit de Eerste Wereldoorlog, te bespreken in het licht van A la recherche..., voor zover ik daarmee gevorderd ben. [...]
Nu kan ik talloze parallellen noemen tussen het werk van Proust en Daanje, omdat het toeval wil dat beide boeken zich deels in dezelfde tijd afspelen. Zo kan het zijn dat ik Proust even neerleg op het moment dat zijn hoofdpersoon vanuit een rijtuig zijn omgeving observeert, en vervolgens Daanjes roman weer oppak als er net een vergelijkbaar rijtuig voor het huis van haar hoofdpersoon verschijnt, waardoor in mijn hoofd een historisch landschap verschijnt, waarin twee totaal verschillende levens zich ongeveer gelijktijdig afspelen. Ook het hele postgebeuren uit die tijd speelt in beide werken een belangrijke rol: waar de jonge Marcel zijn complete gevoelsleven in brieven uitstort aan zijn vriendinnetje Gilberte, zijn bij Daanje de korte boodschappen van en naar het front vaak onduidelijk en laten zo lang op zich wachten |
|
|
