Recensies - Het lied van ooievaar en dromedaris Anjet Daanje
Juryrapport Boekenbon Literatuurprijs 2022 (voorheen AKO Prijs), 28 oktober 2022

Drie eeuwen tijd bestrijkt deze monumentale roman. Daanje presenteert haar verhaal verdeeld over elf hoofdstukken die allemaal een eigen hoofdpersonage hebben. De overkoepelende draad van een schrijfster uit de negentiende eeuw, Eliza May Drayden (geënt op Emily Brontë), brengt deze draden samen. In haar eigen tijd werd Drayden verguisd, maar naarmate de tijd verstrijkt neemt haar roem toe. Dat fenomeen gaat hand in hand met de groeiende mystificaties over Drayden in biografieën en studies. Uit die werken krijgen wij slechts korte fragmenten aangeboden, niet-chronologisch verspreid over de elf hoofdstukken heen. Ook lezen we strofes uit gedichten uit het zogenaamde Chambersboekje,een aantekeningenboekje van Eliza May.
Alle losse verhalen zijn goudklompjes op zich en samen vormen ze een rijke schat. De roman behelst veel genres: de gothic novel, het horrorverhaal, de
psychologische roman, wetenschappelijke verhandelingen, biografieën. In al die stukken zitten sublieme stijlwisselingen. Zo beschrijft Daanje de kritieken uit de negentiende eeuw in het toen heersende taalregister. Dankzij de doorwrochte psychologisering van de personages word je meegesleurd in ieder verhaal. En onderwijl reflecteer je samen met Daanje op schrijverschap, canonvorming, literatuurwetenschap, essayistiek en de tijdloze, universele aantrekkingskracht die alomvattende verhalen spelen voor ons mensen.
Het is Daanjes bedoeling dat iedere lezer een eigen weg zoekt in dit magnifieke verhaal. Daarom spreken verschillende bronnen uit het verleden elkaar regelmatig tegen. Het is aan de lezer om waarde te hechten aan overeenkomsten en tegenstrijdigheden. Zo ervaar je aan den lijve hoezeer het de menselijke geest eigen is om overal betekenis in te zien en om te oordelen op basis van aannames. Het voortdurende omzien vanuit een nieuw perspectief bezorgt je een overweldigend
V-555 V-556