|
man met de gouden helm in de Gemäldegalerie in Berlijn. Jarenlang werd dat werk toegeschreven aan Rembrandt, het was de grote publiekstrekker van het museum. Toen deskundigen echter ontdekten dat het topstuk niet door Rembrandt, maar door een onbekende meester was geschilderd, verloor het publiek prompt alle interesse.
In de nieuwe roman van Anjet Daanje, pseudoniem van Anjet den Boer (Wijster, 1965), speelt iets vergelijkbaars. In Gezel in marmer dreigt de succesvolle beeldhouwster Marin Slingerland met haar kunstwerken ten onder te gaan als blijkt dat ze voor een bejubeld meesterwerk plagiaat heeft gepleegd. Net als bij De man met de gouden helm worden de beelden van Slingerland door die ontdekking niet wezenlijk anders alleen de kennis over het beeld verandert. Toch verandert daarmee automatisch ook de waardering.
Waardering is een sleutelbegrip in Gezel in marmer. Centrale figuur in de roman is Nan Geerings, de vrouw achter de succesvolle Marin Slingerland. Geerings is steenhouwer van beroep, |
|
|
als artigiano hakt zij de ontwerpen van haar opdrachtgeefster uit in steen en in die hoedanigheid kan zij een werk – letterlijk en figuurlijk – maken of breken. Hoe scheef het ook is dat eer, roem en geld steeds naar de bedenker gaan, Geerings kent haar plek en neemt daar genoegen mee. Je hebt nu eenmaal ambachtslieden en kunstenaars, werkers en praatjesmakers – ieder z’n vak.
Daanje trekt die tweedeling door naar het privé-domein. [...] Uiteraard loopt de verstrengeling van privé en werk uiteindelijk spaak. De wijze waarop Daanje dat laat gebeuren, verdient veel bewondering. In plaats van Gezel in marmer het karakter van een snelkookpan mee te geven, heeft ze de roman in hoofdstukken opgeknipt die voortdurend door de tijd springen. Op die manier verhoogt ze de spanning en plaatst ze, verspreid over drie delen, dertig jaar aan voorvallen en gebeurtenissen door elkaar. Om de lezer toch nog wat houvast te geven, heeft iedere hoofdstuk de titel van een beeldhouwwerk meegekregen. [...] |
|
|
